Afgelopen zomer spraken we Harrie van Ham. Hij is voorzitter van de Koninklijke Vereeniging (ja, zo schrijf je dat echt) voor Volksvermaken, de oudste ontzetvereniging van Nederland. Bommenberend – het vieren van het Groningens ontzet in 1672 – is hun pronkstuk. Hooghoudt levert jenever en limonades. We ontmoeten Harrie op de ochtend van 28 augustus bij het klokkenluiden van de Martinitoren. Het is een drukte van jewelste.
‘KLOKKENSMEER OM 9 UUR S’OCHTENDS’
Hallo Harrie. Sorry voor de brutale vraag, maar een jenever om 9 uur ‘s ochtends. Waar slaat dat nou op?
Haha, dat gebeurt al sinds mensenheugenis. Waarom weet ik ook niet maar ik vind het wel mooi. We beginnen de dag met het klokkenluiden, daar komt de Hooghoudt om de hoek zetten met wat wij noemen ‘klokkensmeer’. Met dit ritueel wordt de stad wakker geluid.
Het is druk hier. Wie zijn er allemaal bij het klokkenluiden?
Naast de leden van het Klokkenluidersgilde hebben we de burgemeester, de Commissaris van de Koning en een aantal bestuursleden en commissarissen vanuit onze vereniging. Ook zijn de ontzetverenigingen van Alkmaar en Leiden aanwezig en een aantal sponsoren die het mogelijk maken dat we dit feest kunnen vieren.
En iedereen drinkt?
Ik geloof dat zelfs de burgemeester en commissaris er een drinken. Misschien nippen ze een beetje. Het is natuurlijk ook wel vreselijk warm dit jaar.
Klopt! En dan ook nog van die zwarte pakken aan.
Ter herkenning bewegen wij ons voort in jaquet (zwart pak, red.) en het is heel knap van ons dat we de dag doorkomen zonder flauw te vallen.
Wat gebeurt er na de borrel?
Dan leggen we de krans bij het borstbeeld van Carl Rabenhaupt, de held die het verzet tegen Bommen Berend leidde. Hierna gaan wij naar de paardenkeuring op de vismarkt, samen met nog zo’n 1000 tot 1500 mensen.
Wat houdt de Bommen Berend viering eigenlijk in?
In Groningen is het een begrip. Een feestdag. We vieren de 28e van augustus 1672, de dag dat onze belegeraar bisschop Bommen Berend (Bernhard von Galen, red.) afdroop. Dit doen we met een zeer uitgebreid programma wat wordt georganiseerd door onze vereniging: De Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken. 27 augustus trappen we af met een avondconcert in samenwerking met het Noord Nederlands Orkest, dit jaar gepresenteerd door Eric Corton. Daar komen zeker zo’n 3000 toehoorders op af. Daarna hebben we een divers en vol programma met onder andere de paardenkeuring en als hoogtepunt ‘s avonds de bekende vuurwerkshow in de Zuiderhaven. Andere activiteiten zijn de zogenaamde Groote Maaltijd bij het WEEVA aan het Zuiderdiep en in de wijken en verzorgingshuizen, Drakenbootraces bij het Hoge der A en een kinderprogramma met springkussens en poppenkast. Verder veel muziek op verschillende podia en een taptoe. Dit is nog maar een kleine greep van wat we doen en het wordt elk jaar groter. We willen ervoor zorgen dat er voor elk wat wils is want Bommen Berend is van iedereen.
Wat bijzonder dat jullie het predikaat Koninklijk dragen. Dat wist ik niet. Hoe kan dit?
We zijn de oudste ontzet vereniging van Nederland. In 1974 bestonden we 100 jaar en toen kregen we het predikaat. Ik was toen net student maar kreeg het al wel mee doordat ik werd meegezogen in de activiteiten. Toen ik vanuit Baflo in de stad ben gaan wonen kreeg ik er nog meer feeling mee. Nu ben ik 30 jaar bestuurslid en in maart volgend neem ik afscheid.
Dus dan geen jenever meer om 9 uur ‘s ochtends?
De traditie blijft in stand hoor. Maak je daarover maar niet druk.
En de limonades?
Die is voor de kinderen bij de poppenkastshow. Wij houden het bij de borrel, haha.
Bedankt Harrie! Nog een fijn ontzet.
Tekst: Jannes Heidinga
Beeld: Nienke Maat
